Wednesday, April 15, 2020

D.H. Lawrens - Ο παραβάτης (The Trespasser)




Μια πανδαισία αισθήσεων περιμένει τον υπομονετικό αναγνώστη του The Trespasser (Ο παραβάτης) του D.H Lawrens. Το βιβλίο αυτό δεν είναι για τους βιαστικούς. Μάλλον γράφτηκε για να το διαβάσουμε εμείς οι έγκλειστοι επιβάτες του πλανήτη γη, στην εποχή της πανδημίας του Covid-19. Κάθε λέξη στο πρώτο μέρος του βιβλίου μεταφέρει το αεράκι της ανατολικής ακτής της Αγγλίας στο μάγουλο μας. Κάθε συναίσθημα μετριέται με το μέγεθος της φουσκοθαλασσιάς, κάθε άγγιγμα με τη μορφή μιας καταιγίδας και κάθε δάκρυ είναι το αποτέλεσμα του καυτού ήλιου στα πρόσωπα των εραστών

Η ιστορία είναι απλή. Μια απιστία. Ο D.H Lawrens ακονίζει την πένα του δεκαέξι χρόνια πριν γράψει το αριστούργημα του “Ο εραστής της Λαίδης Chatterley” ζωγραφίζοντας πάνω στο φυσικό τοπίο τη μάχη δύο ανθρώπων με τον έρωτα. Ο Σίγκμουντ, μουσικός, παντρεμένος από πολύ μικρός με τη Βεατρίκη και κουρασμένος από τη σχέση του, ερωτεύεται τη νεαρή βιολίστρια Ελένα και φεύγει για πέντε ημέρες στην εξοχή μαζί της. 

Το πρώτο μέρος του βιβλίου αποτελείται από λεπτομερείς περιγραφές του φυσικού τοπίου και των μεταμορφώσεων του, που βρίσκονται σε απόλυτη αναλογία με τις διαθέσεις και την πορεία του παράνομου ρομάντζου. Οι εραστές, εναρμονισμένοι με τη φύση, «χορεύουν» στον ρυθμό της ακόμα και όταν αυτός κινδυνεύει -όπως ακριβώς και ο έρωτας τους - να τους καταπιεί. Έρωτας που φαίνεται να έχει μια αυτόνομη παρουσία, υπαρκτός ακόμα και χωρίς αυτούς, σαν συναίσθημα χωρίς συγκεκριμένο αποδέκτη, επιθυμητό μόνο για την δύναμη του να ξεσκεπάζει τη φύση και να χαρίζει ενέργεια, κίνητρο και χρώμα στον ξενιστή του, εκτρέποντας ακόμα και την μονότονη περιοδική κίνηση του σύμπαντος. 

Το αστικό τοπίο του δεύτερου μέρους έρχεται σε αντιπαράθεση με τη φωτεινή φύση του πρώτου, οριοθετώντας τη μετάβαση του «αμαρτωλού Σίγκμουντ» από τον παράδεισο στην τιμωρία του. Το ταξίδι της επιστροφής με το τρένο είναι αργό και βασανιστικό. Η Ελένα βρίσκεται εκεί απέναντι του, ανυπόφορη υπενθύμιση της επικείμενης απουσίας της. Ο Σίγκμουντ σαν ένας άλλος Ρασκόλνικωφ , δεν μπορεί να αντέξει το ηθικό αδιέξοδο της πράξης του. Η αίσθηση του οικείου που φέρνει η επαφή του σώματος του με το συζυγικό κρεβάτι δεν είναι ανακουφιστική αλλά βασανιστική και ανυπόφορη. Η ενοχή που γεννιέται παράλληλα με την επιθυμία του τον εμποδίζει να αισθανθεί ηδονή, ο κόσμος δείχνει να κινείται χωρίς αυτόν και ο Σίγκμουντ μοιάζει με έναν χαρτοπαίχτη που τον έπιασαν να κλέβει. 

Ο D.H Lawrens με το βιβλίο του «Ο παραβάτης» μας έδωσε μια νουβέλα (εμπνευσμένη από την αληθινή ιστορία της φίλης του Helen Corke) που παρουσιάζει τον έρωτα και τον θάνατο ως τις μοναδικές δυνατές μορφές ζωής. Με συναρπαστικές περιγραφές, λυρική γλώσσα και διεισδυτική ματιά στην ανθρώπινη φύση αποτελεί ένα τέλειο ανάγνωσμα για να θυμηθούμε τι αποκαλούμε καλή λογοτεχνία.

"What is the music of it?" he asked

She glanced at him. His eylids were half lowered, his mouth slightly open, as if in ironic rhapsody.

"Of what, dear?"

"What music do you think holds the best interpretation of sunset?"