Friday, December 27, 2019

Geir Gulliksen -The story of a Marriage (Η ιστορία ενός γάμου)


Η ιστορία ενός γάμου αποτελεί ένα μικρό σε αριθμό σελίδων βιβλίο που περιγράφει μια σχέση και την διάλυση της, όταν αυτή αντί να περικλείει το σύμπαν του ζευγαριού που την δημιούργησε αρχίζει να εμπεριέχει και ένα τρίτο άτομο, έναν άλλον άνθρωπο με το δικό του σύμπαν, με τις δικές του επιθυμίες, ο οποίος διαταράσσει αυτήν την τόσο ευαίσθητη ισορροπία που αποκαλούμε γάμο. 

Ο Gulliksen περιγράφει με ακρίβεια χειρουργού τα στάδια που περνάει η σχέση όταν η Torri γνωρίζει στην δουλειά της έναν άλλο άντρα και έλκεται από αυτόν. Το πρόβλημα δεν είναι η σεξουαλική επαφή, το πρόβλημα είναι η απώλεια του χώρου εκείνου στον οποίο μπορούν να βρεθούν μόνο ο Jon και η Torri, αυτή η προστατευμένη περιοχή στη οποία κανείς δεν μπορεί να εισβάλει, η οποία τρέφει την αίσθηση της ασφάλειας, της μοναδικότητας και της αποκλειστικότητας του κοινού τους κόσμου. Ο Jon νομίζει στην αρχή ότι αυτό δεν το χάνει όσο μπορεί να συμπεριλαμβάνει και τον Gunnar (τον τρίτο άνθρωπο) μέσα στην αφήγηση της ημέρας. Αισθάνεται ότι μπορεί ακόμα και να κάνει καλό στην σχέση τους η ανάμιξη ενός τρίτου, που θα ξυπνήσει την επιθυμία που κινδυνεύει να χαθεί μέσα στην καθημερινότητα της οικογένειας. Στο μυαλό του όμως έχει ότι αυτό θα γίνει με τους δικούς του όρους μέσα στη δυαδική σχέση στην οποία ανήκουν. Ο Gunnar μπορεί να τους προσφέρει κάτι μόνο αν λειτουργήσει ως εργαλείο, μόνο αν χρησιμοποιηθεί από αυτούς, όχι αν υπάρξει ισότιμα δίπλα τους δημιουργώντας την δική του αφήγηση έξω από την σχέση του αρχικού ζευγαριού. 

Στη νουβέλα του Gulliksen απουσιάζει εντελώς το ηθικοπλαστικό στοιχείο. Αυτό που αναλύεται είναι οι σχέσεις ως συνδυασμένο αποτέλεσμα πολύπλοκων ψυχικών διεργασιών και τυχαίας συνεύρεσης. Δεν αφήνει τον αναγνώστη να αγνοήσει το γεγονός ότι η επιλογή του συντρόφου μας είναι μια, ανάμεσα σε εκατομμύρια άλλες και αυτή η μια δεν αποκλείει τις άλλες παρά μόνο χρονικά, η μία προλαβαίνει την άλλη, θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλοί κατάλληλοι σύντροφοι για εμάς, θα μπορούσε να μπλοκάρει εντελώς η ικανότητα μας να επιλέξουμε αν αυτοί οι υποψήφιοι σύντροφοι βρισκόντουσαν στον δρόμο μας συγχρόνως χωρίς να αφήνουν τον χρόνο να κάνει έστω μια βασική επιλογή. 

Στην «Ιστορία ενός γάμου» γίνεται ανατριχιαστικά ξεκάθαρο πως η αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων μέσα σε μια σχέση μπορεί να φέρει τον «χαμένο του παιχνιδιού» σε απελπισία, αναποδογυρίζοντας τον κόσμο του και βρίσκοντας τον πεσμένο κάτω, ανίκανο να σηκωθεί, ανίκανο να λειτουργήσει λογικά όταν βλέπει ότι δεν είναι πια πρώτος, ότι είναι δεύτερος, τρίτος, τελευταίος, ότι ο άνθρωπος που αποτελούσε για εκείνον σημείο αναφοράς δεν είναι πια, δεν υπάρχει πια για αυτόν, πάει τέλειωσε αυτό, τώρα είναι μόνος, σε απόλυτη ανάγκη επαναπροσδιορισμού. Ότι το σώμα που είχε δίπλα του, έχει εξαφανιστεί, όλα αυτά γινόντουσαν σε ένα άλλο σύμπαν, το οποίο πλέον έχει εντελώς χαθεί. Όλα είναι ρευστά και όλα είναι πιθανά. Πόσο όμορφα ήταν όταν ήταν βαθιά μέσα της και δεν υπήρχε τίποτα άλλο έξω από αυτούς! 

Ο Gulliksen καταργεί την ατομικότητα των δύο μελών του ζευγαριού περιγράφοντας την κατάσταση μέσα από το στόμα του Jon, σαν να είναι παρών στις συναντήσεις της Torri με τον Gunnar. Ο Jon μας περιγράφει αυτά που βλέπει, αισθάνεται και σκέφτεται η Torri. Οι γραμμές διαχωρισμού του ενός από τον άλλον είναι τόσο λεπτές ώστε ο επαναπροσδιορισμός τους είναι ανελέητα επίπονος, όσο επίπονος είναι ένας σωματικός ακρωτηριασμός. Χωρίς υπερβολές, χωρίς συναισθηματισμούς ο Gulliksen βάζει τον αναγνώστη στο κέντρο μιας δυνατής εσωτερικής δίνης και δεν τον αφήνει να ξεχάσει ότι το κενό της ύπαρξης μας γεμίζει πάντα με αυτό ακριβώς που έχει την δύναμη να την καταστρέψει.

Μετάφραση από τα Νορβηγικά Deborah Dawkin εκδ Hogarth

Το βιβλίο κυκλοφορεί και στα ελληνικά σε μετάφραση του Σουλιώτη Σωτήρη εκδ Ποταμός