Το βιβλίο του Σταύρου Ζουμπουλάκη «Στ’ αμπέλια» αποτελεί μια λογοτεχνική καταγραφή των βιωμάτων του συγγραφέα, σε μια επαρχία την οποία απολαμβάνει ως παιδί και κρίνει ως ενήλικας. Συγκεκριμένα ο Ζουμπουλάκης καταγράφει τις παιδικές καλοκαιρινές του εμπειρίες στο χωριό της καταγωγής του, τις Συκιές της Λακωνίας μέσα από μια αστική παιδική ματιά, φιλτραρισμένη από τις εμπειρίες της ενηλικίωσης.
Ο Ζουμπουλάκης δεν ωραιοποιεί τίποτα. Μιλάει για τη σκληρότητα αυτής της ζωής, για τις μικρότητες που αναπτύσσονται στις κλειστές κοινωνίες αλλά και για την αγάπη, την απλότητα και την εγγύτητα με τη γη που μας φέρνει σε επαφή με τη φθορά και τη θνητότητα μας.
Αυτό το μικρό βιβλιαράκι μιλάει για τη διαδρομή από τη γη στο φεγγάρι. Για την απόσταση που έπρεπε να διανύσει ένας άνθρωπος γεννημένος μεν στην επαρχία το 1950 αλλά μεγαλωμένος μετέπειτα σε αστικό περιβάλλον. Οι τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής εκείνης καθώς και η καθυστερημένη εφαρμογή τους στην ελληνική επαρχία έκανε το ταξίδι μακρύτερο και όπως αναφέρει και ο ίδιος στο βιβλίο του «όσοι ειδικότερα γεννηθήκαμε σε κάποιο ελληνικό χωριό, είχαμε ένα τεράστιο πολιτιστικό πλεονέκτημα: γνωρίσαμε ….. την ιστορία της ανθρωπότητας από το ησιόδειο άροτρο μέχρι το ταξίδι στο φεγγάρι». Χαρακτηριστικό παράδειγμα της μεταμόρφωσης που υφίστανται οι άνθρωποι που μετακινούνται από το χωριό στην πόλη είναι η σταδιακή ανικανότητα της μητέρας του να σφάξει τα πουλερικά που ερχόντουσαν από το χωριό, κάτι το οποίο στο παρελθόν έκανε χωρίς δεύτερη σκέψη.
Ο Ζουμπουλάκης χρησιμοποιεί έναν λόγο απλό, που αντικατοπτρίζει αυτή τη μίξη των πολιτισμών. Οι τοπικοί όροι συνδυάζονται με την όμορφη αφήγηση χωρίς να κουράζουν ή να βαραίνουν το κείμενο. Η αγάπη του για τα βιβλία, κληρονομημένη από τον πατέρα του τον βοηθάει να ενσωματώσει την όμορφη πλευρά της υπαίθρου και να μετουσιώσει τις εμπειρίες του σε μια ιδεολογία με βάση τον άνθρωπο. Η αισθητική του ματιά πάνω στη φύση δείχνει ότι ο μικρός Σταύρος που έπαιζε στ’ αμπέλια μπορεί να δει τον τόπο του ως «ωραίο» ή «άσχημο» και όχι μόνο ως «εύφορο» ή «άφορο» όπως υποστηρίζει ότι βλέπουν τον τόπο τους οι κάτοικοι της επαρχίας.
Το βιβλίο αυτό δεν αποτελεί κάποια αναπόληση του αγροτικού τρόπου ζωής, αποτελεί απλώς την εξιστόρηση της προσωπικής διαδρομής ενός ανθρώπου από το απλό στο σύνθετο. Και κατά κάποιο τρόπο αποτελεί μια περιγραφή της ενηλικίωσης του Έλληνα της σύγχρονης εποχής.
εκδ.Πόλις 2018 σελ. 89
